40 jaar nationale en internationale
folklore in Goes
 

Het krantenartikel in PDF

19 september 1969 werd voor de eerste keer een folklore activiteit georganiseerd in Goes door de wijkvereniging Goes-Zuid. Voorzitter Wim van der Pol had contact weten te leggen met de 20 jarige Goesenaar dhr. Gerard van Damme. Hij studeerde in Middelburg aan de Pedagogische Academie voor onderwijzer. Hij was de grondlegger van de internationale folklore in Goes en omgeving.

Daar er aardig wat belangstelling was van vooral jongeren werd deze activiteit in het programma van de wijkvereniging opgenomen. Wekelijks kwamen jongeren in de kantine van de fruitveiling aan de Fruitlaan in Goes samen. Na deze bijeenkomsten werd vaak gesproken over de vele mogelijkheden die de folklore kon bieden. Doordat de heer van Damme van jongs af aan was opgegroeid met de katholieke sportvereniging ‘Kasporgo’ in Goes werd hij op zestienjarige leeftijd lid van de volksdansgroep van de sportvereniging.

Regelmatig werden er binnen en buiten Nederland optredens verzorgd door de Goese vereniging. En er werden in de jaren zestig regelmatig uitwisselingen georganiseerd met buitenlandse groepen. Vooral die buitenlandse groepen trokken de aandacht van de jonge onderwijzer in Goes. Ging het eerst om groepen uit België, Duitsland en Oostenrijk die een aantal dagen in Goes te gast waren, al snel kwamen er ook groepen uit Oost Europa. Een groep uit de streek van Moravië in het toenmalige Tsjechoslowakije werd tijdens hun verblijf in Goes begeleid door de heer van Damme. Dat was het begin van de ongekende mogelijkheden voor de nationale en internationale folklore.

De jonge folkloreleider in het Goese wist vele jongeren en ook de toenmalige voorzitter van de wijkvereniging in Goes – Zuid te enthousiasmeren. Daar de katholieke sportvereniging in Goes slechts toegankelijk was voor katholieken en er alleen maar belangstelling was voor de Nederlandse folklore zag de leiding in Goes – Zuid zijn kans schoon. Temeer ook omdat in die periode via een folklore vereniging in Vlissingen een cursus internationale folklore voor dans-leiders werd georganiseerd. Meerdere volwassenen in Zeeland namen destijds aan die opleidingen deel. En dat resulteerde in het ontstaan van enkele dansgroepen in Zeeland, die niet kerkelijk gebonden waren. Iedereen werd nu in de gelegenheid gesteld om lid te worden van een vereniging.

In 1973 werd in Goes de eerste volksdansvereniging met koninklijk besluit opgericht. Op 6 augustus van datzelfde jaar maakte de vereniging uit Hansweert en Goes een reis naar Koblenz in Duitsland. De reden voor een gecombineerde reis was dat de jonge onderwijzer van de basisschool in Hansweert daar ook was begonnen met een jongeren folklore groep. En meerdere ouders van jeugdleden vonden het toch verstandig om mijnheer pastoor uit Hansweert te vragen om de groep te begeleiden naar Koblenz. En voor de reis werd er meerdere keren stevig geoefend op het plein voor de basischool en naast de pastorie. Tijdens de laatste oefenavond voor de reis was een familie uit Polen aanwezig. Dit echtpaar was te gast bij een familie in Hansweert. Een jaar later werd de eerste reis naar Oost Europa gerealiseerd.

Doordat in de loop der jaren nogal eens leden naar elders vertrokken om te gaan studeren of omdat ze van werk waren veranderd, ontstonden in meerdere plaatsen buiten Zeeland ook dans- verenigingen. Vaak gebaseerd op dezelfde principes als de verenigingen in het Zeeuwse.

Begin jaren tachtig waren de internationale folkloreactiviteiten dusdanig bekend geraakt in vele andere landen, dat er een groot aantal optredens volgden voor Holland promotie activiteiten in Duitsland. Zelfs vanuit andere continenten kwamen verzoeken in Goes binnen. In 1983 wilde Montreal in Canada graag Zeeuws meisje uitnodigen om Nederland te presenteren tijdens de studenten spelen. Maar de periode van voorbereiding was veel te kort. Besloten werd om twee jaar later deel te nemen aan de Universiade in Kobé, Japan.

Direct werd begonnen met een degelijke voorbereiding voor deze reis. Tijdens een bezoek aan het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag bleek dat er vele mogelijkheden waren in Japan. Tijdens een werkbezoek van een Japanse delegatie aan het ministerie in Den Haag werd de Zeeuwse folklore in de gelegenheid gesteld zichzelf te presenteren. Naast de organisatie in Kobé waren ook de zakenlieden van ‘Nagasaki Holland Village’ direct overtuigd. Een officiële uitnodiging was snel geregeld. En de Nederlandse Ambassade in Tokyo zorgde er ook nog voor dat de 31 folkloristen uit het Zeeuwse voorstellingen konden gaan verzorgen tijdens de Wereld Expo in Tsukuba en voor een bekend biermerk in Tokyo. Het resultaat was dat de groep op 17 augustus vertrok naar Japan en 7 september pas weer terug keerde in Goes.

Om in de toekomst dit soort grote trips te kunnen blijven realiseren werd de folklore organisatie in Goes opgesplitst in een vereniging en een tweetal stichtingen. Elk met een andere doelstelling. Om internationaal snel te kunnen blijven reageren werden vele internationale uitwisselingen gerealiseerd door de stichting Zeeuwse klederdracht. Het voordeel was dat ze werkt met een klein bestuur en geheel financieel onafhankelijk werkt. Bij het realiseren van een activiteit waren zij nooit afhankelijk van een overheidssubsidie. Deze overheidssubsidies hebben vooral de laatste jaren al heel wat organisaties de kop gekost.

In de loop der jaren werd door de folkloristen heel wat kennis en ervaring opgebouwd. En steeds meer zakenlieden en Nederlandse vertegenwoordigingen in binnen en buitenland wisten de weg naar Goes te vinden. Vrijwel voor elk idee was wel een gepaste oplossing te vinden. Zelfs wanneer er geen folkloregroep in Nederland beschikbaar was om een folklore activiteit in het buitenland te kunnen realiseren, wist men daar in het Goese wel raad mee; Je vraagt een bevriende dansgroep in het buitenland om medewerking. Je gaat er heen om hun de Nederlandse folklore te leren. Je kleedt ze aan in een Nederlandse klederdracht en succes is verzekerd.

Door de enorme naamsbekendheid van de folklore in Goes kent eigenlijk elke Nederlandse vertegenwoordiging in het buitenland wel het adres in Goes. De beide stichtingen in Goes werken de laatste jaren samen met vrijwel alle folkloristische organisaties in Nederland. En enorm veel organisaties en groepen in en buiten Europa. Daar folklore de laatste jaren steeds naar nieuwe wegen zoekt, blijken oude ambachten steeds meer in de belangstelling te staan. Dit jaar hebben we een nieuw idee uitgeprobeerd. Via de vmbo opleiding in Goes werd een derdejaars leerling gevraagd om poffertjes te gaan bakken tijdens een folklore activiteit in Frankrijk. Dit idee oogstte zoveel succes dat nu geprobeerd wordt om meerdere jongeren te gaan interesseren in het leren beoefenen van een oud ambacht.

Na veertig jaar hebben al heel wat buitenlandse gasten met een folklore groep een tiendaags bezoek gebracht aan Goes en omgeving. In de zomermaanden kom je ze regelmatig tegen, want de folklore kent eigenlijk geen grenzen.

Opgemaakt:  Gerard van Damme

 

De Foto's
 

IMG_0189 Zeeland Promotie in Valburg, Nederland

 

 IMG_ 3139 Holland Promotie in Le Vesinet, Frankrijk

 

IMG_ 3234 Emiel Haarsma bakt poffertjes in Frankrijk